سقف بتنی وافل
موضوع این مقاله سقف بتنی وافل است. نوعی از سقف که برای دهنه‌های بلند و پهن استفاده می‌شود. علت نام‌گذاری سقف بتنی وافل به این نام شباهت آن به شیرینی وافل است. این سقف مشبک از مجموعه قالب‌های گود قابلمه‌ای شکل به وجود آمده است و طراحی سقف به‌گونه‌ای است که وزن مرده وارد شده بر سقف را می‌کاهد. درست است که وزن دال سقف بر وزن کلی آن اضافه می‌کند اما این اضافه شدن وزن در مقابل کاهش وزن مرده سقف قابل اغماض است.
از دیرباز تاکنون روش و تکنیک ساخت سازه و ساختمان دست‌خوش تغییرات زیادی شده است. سرعت تغییرات به حدی زیاد است که تا چند سال پیش سقف‌های تیرچه بلوکی از انواع مدرن و جدید سقف به حساب می‌آمدند.
سقف بتنی وافل
از دیرباز تاکنون روش و تکنیک ساخت سازه و ساختمان دست‌خوش تغییرات زیادی شده است. سرعت تغییرات به حدی زیاد است که تا چند سال پیش سقف‌های تیرچه بلوکی از انواع مدرن و جدید سقف به حساب می‌آمدند؛ اما امروزه به لطف علم معماری جدید، انواع جدیدی از سقف مثل سقف بتنی وافل ، یوبوت یا کبیاکس جای خود را بر سر سازه‌ها پیدا کرده‌اند.
طراحی سقف بتنی وافل به‌وسیله نرم افزار بوده و طوری طراحی شده است که اولاً خیزها و ضربه‌های کوتاه مدت و بلندمدت ناشی از افتادگی بتن و یا حتی حوادث طببیعی مثل زلزله را محاسبه می‌کند. ثانیاً بتواند این نیروها را به‌وسیله باربرهای قائمی که در سازه طراحی شده است، منتقل کند.
بعد از مقدمه ای که گفته شد به سراغ توضیح کافی سقف بتنی وافل خواهیم رفت و مزایای این سقف را که دلیل استفاده روزافزون از این سقف است، توضیح خواهیم داد.
اجرای سقف بتنی وافل مقرون به صرفه است.
اجرای این سقف از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است و این امر به‌دلیل چند ویژگی خاص این سقف است. اول اینکه نیاز نیست مصالح سنگین و گران‌قیمتی مثل تیرآهن و میلگرد زیر بتن دفن شود تا سقف استحکام پیدا کند. این باعث پایین آمدن قیمت خواهد شد ولی به دلیل نوع ساخت سقف استحکام بالایی خواهد داشت.
دلیل دوم این است که قالب‌های سقف بتنی وافل طوری طراحی شده است که درجا می‌توان تیرچه را روی آن نصب کرد. این کار ساخت سقف را از ساخت تیرچه در کارگاه و هزینه حمل و نقل تیرچه تا پای سازه بی‌نیاز می‌کند. این کار ضمن کاستن از هزینه‌های ساخت، از میزان تیرچه‌های دوبل هم می‌کاهد که به تبع آن از وزن سقف هم کاسته می‌شود.
دلیل سوم این است که سقف بتنی وافل بر خلاف سقف‌های تیرچه بتنی احتیاج کم‌تری به پایه یا ستون و دیواره فرعی برای تکیه‌گاه دارد. ساختار سقف جوری است که انسجام بتن و ساخت سقف مانع از ریزش یا خمش سقف به سمت پایین می‌شود.
دلیل چهارم این است که میزان بتن استفاده شده در فرایند ساخت سقف بسیار کم‌تر از میزان بتنی است که برای ساخت سقف‌های تیرچه بلوکی استفاده می‌شود. این باعث می‌شود بدون اینکه از کیفیت بتن سقف بتنی وافل کاسته شود، از هزینه ساخت آن کم شود.
بتن سقف بتنی وافل چه ویژگی‌هایی دارد؟
در سقف‌های وافل نیازی نیست تا بتن به زیر قالب بتن نفوذ کند. پس به این دلیل بتن‌ریزی سقف وافل به سادگی انجام می‌شود.
در زیر سقف وافل و داخل مکعب‌ها قالب‌بندی سقف وافل طوری انجام می‌شود که کم‌ترین بتن از لابه‌لای قالب‌ها فرو بریزد. این قالب‌ها پس از خشک شدن بتن سقف و بدون نیاز به روغن‌کاری از بتن جدا می‌شود.
بتن سقف وافل پس از بتن‌ریزی نیاز به آب و زمان دارد تا به‌اصطلاح خودش را بگیرد و محکم شود. این مدت زمان حدود 28 روز خواهد بود.
در سقف‌های تیرچه-فومی امکان دارد فوم سقف حرکت کند و این از کیفیت بتن سقف می‌کاهد؛ ولی در سقف بتنی وافل به دلیل ساختار قالب‌ها بتن حرکت نمی‌کند. لذا بتن کیفیت بهتری به خود می‌گیرد.
نمای زیر سقف بتنی وافل یا به اصطلاح اکسپوز سقف حالت زیبا و شیکی دارد. در فضاهایی مثل پارکینگ و … بدون نازک‌کاری هم جذابیت خودش را دارد و زیبا است.
امکان عبور تأسیسات ساختمان در داخل سقف بتنی وافل وجود دارد. این کار 3 حٌسن دارد. اول اینکه از بارمرده کف می‌کاهد و کف ساختمان را سبک می‌کند. دوم اینکه نگه‌داری و تعمیر تأسیسات در سقف راحت‌تر صورت می‌گیرد. سوم هم اینکه به ارتفاع مفید سقف اضافه می‌کند.
ابعاد و اندازه‌های سقف بتنی وافل
ضخامت یا قطر سقف از 25 سانتی‌متر تا 60 سانتی‌متر است.
فاصله مرکز به مرکز تیرچه‌ها از 60 سانتی‌متر تا 90 سانتی‌متر متغیر است.
ضخامت دال بالایی سقف از 6 سانتی‌متر تا 12 سانتی‌متر متغیر است.
عرض تیرچه‌ها هم بسته به ابعاد سقف از 10 سانتی‌متر تا 20 سانتی‌متر متغیر است.
سقف بتنی وافل برای چه مکان‌هایی مناسب است؟
سقف بتنی وافل را می‌توان از مصالح مختلفی مثل بتن، فولاد و چوب ساخت. سقف بتنی به دلیل استحکام و زیبایی بیشتر، کاربرد بیشتری هم دارد و معمولاً در مراکز تجاری استفاده می‌شود. سقف‌های فولادی و چوبی برای سقف تالارها، گاراژها و… مناسب است.
سقف بتنی وافل چه کاربردها و مزیت‌هایی دارد؟
سقف بتنی وافل ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که یا در هیچ سقف دیگری یافت نمی‌شود و یا کم‌تر سقفی آن را دارا است. مثلاً گفتیم که سقف وافل برای فضاهایی با دهانه بزرگ و یا فضاهایی که امکان ساخت ستون‌های زیاد را ندارند، مناسب است. علاوه بر این سقف وافل مزیت‌های دیگری هم دارد.
آرماتورهای تقویتی در دو طرف سقف به‌کار رفته است که از لرزش سقف می‌کاهد. در مراکز عمومی که ممکن است جمعیت زیادی بر روی سقف تردد کنند، این سقف مناسب است.
سقف بتنی وافل نسبت به آتش‌سوزی مقاوم است و همچنین عایق صوت هم به حساب می‌آید. در یک جمله اگر بخواهیم سقف وافل را تعریف کنیم باید بگوییم سقف وافل سقفی سبک، مقرون به صرفه، ضد آتش، عایق صوت و لرزش‌گیر است که در اغلب برای دهانه‌های بزرگ استفاده می‌شود.
