سقف سازه‌ای دال بتنی یک طرفه

امروزه سقف ساختمان‌ها به روش های متنوعی ساخته می‌شود، چرا که سقف‌ها کاربرد های مختلفی دارند از سقف ساختمان‌های مسکونی ، تجاری، صنعتی گرفته تا پارکینگ و بام باغ‌ها که چندین سال اخیر رواج بسیاری یافته‌اند. مهندسین این عرصه با بررسی دقیق نیاز‌های پروژه مورد نظر، مناسب‌ترین نوع سقف سازه‌ای از نظر تحمل بار و فشار را انتخاب می‌کنند. یکی از انواع سقف سازه‌ای، دال بتنی یک طرفه است که ما قصد داریم در مورد آن توضیحاتی ارایه دهیم.

 

دال بتنی

در دنیای مهندسی عمران هر سازه‌ای هر چند کوچک نام مختص خودش را دارد ، دال در واقع نوعی سازه در ساختمان سازی است که سطح تختی دارد و با وجود ضخامت کم دارای طول و عرض زیادی می‌باشد و وظیفه آن تحمل بار و فشار است. نوعی از آن که “دال بتنی” نام دارد از آرماتور و بتن تشکیل می‌شود و معمولا در ساخت سقف و گاهی نوعی از آن که ضخامت کمی دارد، در ساخت سنگ فرش مورد استفاده قرار می‌گیرد. نمونه‌ای از دال بتنی را در این تصویر مشاهده می‌کنید:

 

 

دال‌های بتنی اغلب ضخامتشان از 10 سانتی‌متر تا 50 سانتی‌متر است و همین ضخامت آنها تعیین کننده محل استفاده آنها است.

 

نحوه ساخت دال بتنی

دال بتنی همانطور که گفتیم معمولا برای ساخت سقف استفاه می‌شوند، ساخت آنها به این صورت است که ابتدا قالب آنها بر روی سقف بسته می‌شود بعد از قالب‌بندی کار آرماتور‌بندی آغاز می‌شود.

یکی از خاصیت‌های بتن این است که با کاهش درجه دما ، حجم و طول آن کاهش می‌یابد و از آنجایی که دال بتنی با تکیه‌گاه‌ ها، که تیرهای عمودی هستند یک‌ پارچه می‌ شود ، این یک‌ پارچگی مانع این کاهش طول بتن شده و ترک‌ خوردگی در بتن ایجاد می‌ شود . دلیل استفاده از میلگرد برای آرماتور بندی دقیقا همین موضوع است. میلگرد باعث توزیع این ترک‌ ها به ترک‌ هایی با عرض مویی شده و مانع از این می‌ شود که بتن ترک‌ های بزرگ برداشته و از حالت اصلی خود خارج شود.

در این نوع دال میلگرد‌هایی که در راستای افقی قرار می‌ گیرند میلگرد‌های اصلی هستند ، البته میلگرد‌هایی هم در راستای عمود مورد استفاده قرار می‌ گیرد که به آنها میلگرد‌های تقسیم می‌ گویند. در این نوع طراحی بار وارد بر دال، در جهت عمود بر تکیه‌ گاه انتقال خواهد یافت. اگر آرماتور‌بندی توسط مهندس پروژه تایید شود ،مرحله بتن ریزی انجام خواهد شد.

 

 

بتن معمولا بعد از دو هفته سفت می‌شود و بعد از آن قالب ها را از آن جدا می کنند و دال بتنی آماده می‌شود. در برخی از پروژه‌ ها از دال‌های بتنی آماده نیز استفاده می‌شود. دال‌هایی که، روی سقف قالب‌بندی و ساخته نمی‌شوند بلکه از قبل ساخته شده و به محل پروژه برده می‌شوند. نمونه‌هایی از دال بتنی آماده را در تصویر مشاهده می‌کنید.

 

 

 

حالا می‌رسیم به اصل موضوع که دال بتنی یک طرفه است. دال های بتنی به دو نوع تقسیم می‌شوند دال بتنی یک طرفه و دال بتنی دوطرفه .

 

 

اینکه دال بتنی یک طرفه است یعنی چه؟

 

دال بتنی یک طرفه دالی است که بار را در یک جهت انتقال دهد. هنگامی که دال بتنی، از دو لبه یا دو ضلع تکیه‌گاه داشته باشد یا اینکه از هر چهار لبه تکیه گاه داشته باشد ولی نسبت طول به عرض آن بیشتر از دو باشد، دال بتنی یک طرفه گفته می‌شود. زیرا فشار و بار را در یک راستا انتقال می‌دهد.

به تصویر زیر که نشان دهنده یک دال بتنی یک طرفه است دقت کنید، همانطور که مشخص است بار بر روی لبه کوچک‌تر وارد می‌شود.

شرحی مختصری از دال بتنی یک طرفه

دال بتنی یک طرفه یکی از انواع دال هایی است که برای مصارف گوناگون ساخته می شود. پس قبل از ارائه توضیحاتی درباره دال بتنی یک طرفه (از نظر ساختار، مزیت ها و غیره) شرحی کلی از دال های بتنی خواهیم داد. دال های بتنی، به سقف هایی می گویند که به شکل یک دست و یکنواخت از مصالح و موادی همچون بتن، فولاد و غیره تولید شده و در موارد مختلفی از جمله ساخت کف زمین، پل و غیره به کار گرفته می شوند. قطر دال ها از ده تا پنجاه سانتیمتر متغیر بوده و کاربرد اصلی آنها برای سقف هاست. آماده سازی آنها به دو روش انجام می شود یا از قبل تولید می شوند و یا آن که در زمان انجام پروژه، در همان مکان با داشتن چند میلگرد تقویتی، قالب های مخصوص و خمیرهای بتنی ساخته خواهند شد. در یک دسته بندی دال های تولیدی با بتن، در گروه قرار می گیرند:

– دال های بتنی 2 طرفه،

– دال بتنی یک طرفه

 

 

 

ساختار دال بتنی یک طرفه چگونه است و چه تفاوت هایی با نوع 2 سویه( 2 طرفه) دارد؟

 

اگر یک دال از هر 4 جهت تکیه گاه ها، مورد حمایت قرار گیرد و همچنین نسبت طول بلند دهانه به بخش کوتاه تر مساوی یا بیشتر از دو برابر باشد، دال بتنی به عنوان دال بتنی یک طرفه معرفی می شود. در واقع باری که بر روی دال هست، توسط دهانه کوتاه در یک جهت حمل می شود اما نوار تقویت کننده اصلی و نوار توزیع در جهت عرضی هستند. دال بتنی یک طرفه را می توان در سه گروه جامد یک طرفه (با تیرها)، تخته دنده ای یک طرفه (با تیرها) و توخالی قرار داد. در مقابل آن، نمونه دو طرفه است که نسبت دهانه بلندتر به کوتاهتر، مقادیر کمتری از دو بوده و در چهار سمت توسط تکیه گاهی حمایت می شود. یکی از مسائلی که در دال بتنی یک طرفه اهمیت داشته موضوع عمق آنها است که به یک سری شرایط بستگی دارد. برای بررسی آن که این حداقل چه عمقی می تواند داشته باشد، اکثر اوقات با معیارهایی مثل کنترل انحراف و میزان انعطاف پذیری سنجیده می شود. در صورت عدم توجه به ویژگی کنترل انحراف و یا رعایت نکردن برخی از نکات مربوط به آن می تواند باعث بروز مشکلاتی بشود مثلا اگر دال بتنی یک طرفه برای کف زمین در پیاده روها و معابر عمومی مورد استفاده قرار گیرد و این دال ها کنترل انحراف مناسبی نداشته باشند، با ایجاد فشارهای کوچکی مثل راه رفتن یا پریدن دال با لرزش مواجه می شود.

 

 

 

 

کاربرد دال بتنی یک طرفه

 

از این نوع دال بتنی در مواردی از پروژه استفاده می‌کنند که قصد انتقال بار به جهت مشخصی را داشته باشند این دال ها بخصوص در طراحی ساختمان‌های مقاوم در برابر زلزله بسیار پر کاربرد هستند . همچنین مقاومت بسیار زیادی در برابر درجه حرارت دارند.

سقف های ساخته شده از دال بتنی یک طرفه کاربرد عایقی نیز دارد به این صورت که میتوان دال بتنی را روی عایقی از یونولیت قرار داد که به این صورت به عایقی برای دما تبدیل می‌شوند.

از طرفی با کار گذاشتن لوله‌های آب گرم داخل دال بتنی یک طرفه می‌توان یک سیستم گرمایش راه‌اندازی کرد.

از ترکیب دال بتنی یک طرفه و دو‌طرفه سقف‌های بسیار مقاوم با تحمل بار بالا ساخته می‌شوند . به طوری که میتوان گفت این نوع سقف از هر لحاظ جزو بهترین نوع سقف‌های سازه‌ای هستند، اما چون هزینه پیاده‌سازی این نوع سقف بسیار بالا است در پروژه‌های معدودی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

 

 

 

مزایای استفاده از دال بتنی یک طرفه :

 

• اغلب در پروژه‌های بزرگ صنعتی بسیار اقتصادی تر از روش‌های دیگر است

• سهولت در امر نصب و اجرا

• ثبات در حالت و شکل

• محافظت در برابر رطوبت

• مقاوم در برابر حرارت و حریق

در حالت کلی دال بتنی یک طرفه و سقف‌های سازه‌ای که از دال بتنی تشکیل شده‌اند برا ساخت سقف پروژه‌های بسیار بزرگ صنعتی که متراژ بالایی دارند و هزینه بسیاری را می‌طلبند استفاده می‌شود.

 

استفاده از دال بتنی یک طرفه چه برتری بر نمونه های دیگر دارد؟

دال بتنی یک طرفه یا انواع دیگر بتنی آن دارای یک سری ویژگی های خوب هستند مثلا:

– اگر در پروژه ها دال بتنی یک طرفه استفاده شود می توان آن را به عنوان یک امتیاز مثبت تلقی کرد زیرا موجب شده تا از مصرف مصالحی که قرار است برای ساخت سقف به کار رود، کم شود.

– دال بتنی یک طرفه یا انواع مشابه آن می تواند به دلیل سبک بودن هنگام زلزله مقاوم بوده و در صورت ایجاد خرابی های احتمالی و ریزش ساختمان، آورها آسیب های کمتری( به دلیل وزن کم) به اشخاص وارد کنند.

– سبکی آن موجب شده تا انتقال آنها به هر موقعیتی از سازه در حال ساخت راحت تر باشد.

– اگر دال بتنی یک طرفه در ساختمان سازی به کار گرفته شود می تواند مقداری از انتقال صداها به سایر طبقه ها جلوگیری کند.

– به کارگیری دال های بتنی، باعث افزایش عمر بنا شده و از همین رو می تواند به نوعی از هزینه های بازسازی های احتمالی در آینده کم کند.

– دال بتنی می تواند به عنوان یک ضد حریق عمل کند.

 

 

 

مشکلاتی که در به کارگیری دال بتنی یک طرفه وجود دارد

 

دال بتنی یک طرفه ( یا دو طرفه) برای داشتن بازده خوب، بهتر است در سازه هایی به کار رود که اسکلت آنها از بتن باشد و برای اسکلت هایی از نوع فولاد اصلا مناسب نیستند. یکی از اشکالات دیگری که بر دال های بتنی وارد است نوع پیاده سازی آنهاست که کار با آنها و اجرایی کردن آنها در سقف سازه را دشوار می کند.

 

 

 

 

دال بتنی یک طرفه از شیوه‌ های مدرن ساخت سقف بنا های امروزی است. روشی که در آن فشار بار واده بر بنا بر یک راستا انتقال یافته و بر اساس نسبت بیش از دو برابری طول به عرض تکیه‌ گاه‌ ها قرار داده می‌شود.

این تفاوت در روش را می‌توان به تنوع کاربردی سقف ها در سازه‌ های گوناگون نسبت داد که نشان از مهندسی نوین با امکان اجرای سازه‌هایی با ظواهر و کاربری‌ های مختلف دارد.

مهانیت، گروه مهندسی پیشرو در ساخت این نوع سقف، اجرا های موفق بسیاری از این نمونه را از سر گذرانده است.

 

دال بتنی یک طرفه، متفاوت در اجرا و کاربرد

دال‌ در اصطلاح مهندسی، به بخش‌ های مسطح با ضخامت نسبتا کم و طول و عرض زیاد گفته می‌شود که دارای قابلیت تحمل وزن و فشار بالاست.

نوعی از این سطوح که متشکل از آرماتور و بتن بوده در ساخت سقف و سنگ فرش کاربرد داد، به نام دال بتنی شهرت دارد. میزان ضخامت این نوع دال بین ۱۰ سانتی متر تا نیم متر متغیر بوده و به کاربرد های متنوع، اغلب در ساخت سقف منجر می‌شود.

کاربرد این نوع دال‌ های ساخته شده از بتن، هم در محل و هم به شکل پیش ساخته و آماده نصب قابل انجام است. تنوع این نوع سقف در مدل‌های دال بتنی یک طرفه و دو طرفه نیز بخشی از این کاربرد هاست که در بخش مهندسی سازه مورد بحث است.

اگر بخواهیم این نوع سقف را به‌طور مختصر و مفید معرفی کنیم، باید آن را نوعی دال بدانیم که با نسبت طول بلند دهانه بزرگتر نسبت به بخش کوتاه تر مساوی یا بیش از ۲ برابر ساخته می‌شود.

در این حالت، در واقع بار پیاده شده بر روی دال توسط دهانه کوتاه‌ تر و در یک جهت حمل می‌شود، گرچه نوار توزیع فشار در واقع در جهت عرضی قرار دارد.

این نوع دال در ۳ بخش زیر تقسیم می‌شود:

دال بتنی یک طرفه جامد با تیر ها
تخته دنده یک طرفه با تیر ها
دال یک طرفه تو خالی

موضوع عمق در دال بتنی یک طرفه از اهمیت بالایی برخوردار است و با معیارهای انعطاف‌ پذیری و کنترل انحراف سنجیده می‌شود. استحکام سقف یا سازه‌ ای که با روش دال یک طرفه اجرا می‌شود به کنترل اجرای دقیق این مراحل بستگی داشته و کیفیت نهایی کار را رقم می‌زند.

در برند مهانیت، اجرای انواع دال بتنی یک طرفه، در پروژه‌ های سقف در سراسر کشور، با تجربه‌ های موفق زیادی همراه بوده که به رضایت کاربران و مشتریان انجامیده است.

از آنجا که این نوع دال، اغلب در ساختمان‌ های مقاوم به زلزله کاربرد دارد، مهانیت به‌عنوان مجری پیشرو در اجرای این نوع سازه ها، از برند های موفق و خوشنام در این عرصه به‌شمار می‌آید.

 

 

 

مزایای سقف دال بتنی یک طرفه

علاوه بر مزایای مقاومت و تحمل بار فشار و وزن که برای دال های بتنی بیان شد، این نوع سقف‌ ها از مزایای متنوع دیگری نیز برخوردارند که در ادامه به برخی از آنها می‌پردازیم:

سهولت در نصب:

دال یک طرفه راحت و در کمترین زمان نصب شده و اجرای آسانی دارد. این مورد در پروژه‌ های بزرگ و مهم، با صرفه‌ جویی در زمان کمک زیادی به مجریان طرح و مالکین پروژه‌ ها می‌کند.

عایق حرارت و رطوبت:

در بحث صرفه جویی انرژی، می‌توان انواع دال بتنی یک طرفه را نمونه‌ های موفق در زمینه عایق دما و صرفه‌ جویی در مصرف انرژی دانست. قرار دادن این نوع سقف بر روی لایه‌ ای از یونولیت، آن را به عایقی بادوام در برابر دما تبدیل می‌کند.

این نوع سقف هم‌ چنین مقاومت خوبی در برابر نفوذ رطوبت داشته و برای فضا هایی در مجاورت آب و مناطق مرطوب و شرجی نیز کاملا کارامد و مناسب است.

اجرای اسان تاسیسات و راه‌اندازی سیستم گرمایشی:

با قرار گیری لوله‌ های آب گرم در سقف‌های دال بتنی یک طرفه، یک سیستم گرمایشی موفق راه اندازی می‌شود که ضمن صرفه اقتصادی بالا، فضا را از کاربرد وسایل گرمایشی بیشتر بی نیاز می‌کند.

مقاوم در برابر آتش سوزی و حریق:

دال بتنی یک طرفه در برابر آتش‌ سوزی مقاوم بوده و در ساخت بنا هایی در مناطق گرم و در معرض خطر حریق بسیار مفید است.

کلیه این مزایا باعث شده این نوع سقف در پروژه‌ های بزرگ صنعتی و ساخت سازه هایی با سقف‌ های بسیار بزرگ و وسیع به‌کار گرفته شود.

مهانیت نیز در طول سال ها فعالیت موفق در زمینه اجرای سقف‌ های سازه‌ای متنوع، پروژه‌ های عظیم بسیاری را در این زمینه در سراسر کشور عملی نموده است.

 

 

سازه‌ های مهندسی پرکاربرد با استفاده از دال بتنی یک طرفه کم نیستند. دلیل این موضوع را در استحکام و مزایای فراوان این نوع سازه مهندسی جستجو کنید.

در این نوع دال، ضمن اجرای کیفی و صرفه اقتصادی از مزایای دیگری نظیر عایق دما، رطوبت، صدا و نیز مقاومت در برابر حریق نیز برخوردار خواهید بود.

اجرای انواع سقف را به برند مهندسی مهانیت بسپارید و آسوده خاطر باشید.